Covid-19 salgını insanlığı ölümle tehdit etmekle kalmadı, iş yerlerinin kapanmasına, üretimin düşmesine sebep olurken çiftçi üstünde de negatif süreçler yaşanmasına neden oldu. Türkiye çapında devlet ve kurumları işçisinden esnafına, sağlıkçısından çiftçisine karşı olumlu adımlar atmaya çalışırken Edirne Bölge Vakıflar Müdürlüğü, uzun yıllardır kiracısı olan çeltik üreticisi çiftçilerin vakıflardan kiraladıkları arazileri olağanüstü koşullar yok sayılarak ihale yoluyla, yüksek kira artışlarının uygulandığı haksız eylemlerle gündeme geldi.

Pandemi olarak ilan edilen Coronavirüs salgını sebebiyle eski kira dönemlerinde mücbir sebeplerle taşınmazlardan yeterli ürün alamadığımızdan ötürü zarar gördük diyen çiftçi, 30. 12. 2020 tarih ve 31350 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren “…7261 sayılı Türkiye Çevre ve Ajansının kurulması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair Kanunun “…37. Maddesi ile 7244 sayılı kanuna eklenen madde gereği” Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ve mazbut vakıflara ait taşınmazlar için 2021 yılında kira artışı yapılmayacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.” demesine rağmen çiftçiyi yerinden etme pahasına alınan kararlara karşı çıkıp, kendilerini kanunların üstünde kim görebilir, hangi güçle yada cesaretle durabilir?

AYRICA, VAKIF TAŞINMAZLARININ KİRAYA VERİLME GENEL ŞARTNAMESİ’NDE ŞÖYLE DENİYOR:

“Kiracı sözleşmenin devamı süresince doğal afetler, grev, salgın hastalıklar, seferberlik gibi mücbir sebepler haricinde sözleşme süresinin uzatılması, kira bedelinin indirilmesi, ödeme tarihi ve miktarlarının değiştirilmesi talebinde bulunamaz.” deniyor olsa da, Bölge Vakıflar Müdürlüğü’nde ihalenin devamına diye madde varken, üstelik, vakıf tarafından çeltik üreticisi çiftçilerin ekim yaptığı arazilere bu yıl hiçbir şekilde zam yapılmayacağından söz edilirken, 800 TL kira ödeyen kişiler girmek zorunda kaldıkları ihaleyle yerlerini 2.500, 3.000 TL gibi rakkamlarla geri almak zorunda bırakıldı. Çoğu el değiştiren 29 bin dekar civarında olan alanın %60, 70’i el değiştirdi, yüksek kira artışına boyun eğmek zorunda kalan üreticiler zor duruma düşürüldü. 2020 hasat dönemi sonunda Edirne Bölge Vakıflar Müdürlüğü’nle kira sözleşmesi biten mevcut kiracılar, ekim yaptıkları arazilere ihale öncesi 28, 29 Milyon öderken, ihale sonrası yükseltilen kira artışlarınla elde edilen gelirinin 100 Milyon civarına olduğu, üreticiyi yok eden rakkamların afaki boyutlara çıkartıldığı iddia edildi.

Çiftçi bir ailenin çocuğu olan Edirne Belediye Başkan’ı Recep Gürkan’ın  eski bir çeltikçi olarak Edirne Vakıflar Müdürlüğü’nce yapılması dahi sakıncalı olan bir ihalenin ardından mağdur olan çiftçinin arkasında nasıl duracağı merak edilirken, Edirne’ye yakınlığı ile bilinen “CHP Tekirdağ Milletvekili Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. İlhami Özcan Aygun ve Edirne Milletvekili Ziraat Mühendisi, Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu’nun da dahil olduğu, çiftçilerin mağdur edildiği bu durumdan hiç kimsenin haberleri olmadığını çünkü, kurum kendini savunmaya alırken karşısındakini çaresiz bıraktığı, ‘kanuni yola gidilirse vakıfla bir sürtüşme olur, bizden bir daha kira talebinde bulunamazsınız’ gibi aba altından sopa gösterip çiftçiyi bir şekilde susturdukları, bu devirde mal sahibi kiracısını, işveren işçisini işten çıkartamazken hakların resmen çiğnendiği ‘bir durum var burada’.” kullanılan ifadeler arasında yerini aldı.   

Türkiye çeltik/pirinç üretiminin önemli bir bölümünü Meriç boyunda 100 bin dekarlık bir alanla Edirne sırtlanıyor. Belediye Başkanı Recep Gürkan’ın önem verdiği gelişimi ve hasatını yaptığı Edirne’nin kaliteli yerel tohumlarınla çiftçiye verdiği destek bilinenler arasında olsa da Edirne’nin gelişen tarımına çomak mı sokuldu sorusu cevabını arıyor.

 

Özer ENGİNLER